Beekseweg

De herkomst van deze naam is uiteraard duidelijk, bij de formele naamgeving in 1955 was Beekseweg de naam die “onder de bevolking leeft”. Voorheen (19-de eeuw en vroeger) was Bekerdijk de gebruikelijke benaming voor de verbindingsweg Hilvarenbeek-Diessen. De weg loopt tot aan de voormalige gemeentegrens met Hilvarenbeek en die liep niet – zoals vaak wordt gedacht – ter hoogte van Huiske ten Halve, maar ter hoogte van het kapelletje.

Na een langdurige lobby van de betrokken gemeenten besloot de provincie in 1866 tot aanleg van een provinciale klinkerweg van Hilvarenbeek over Diessen, Middelbeers en Oostelbeers naar Oirschot. De Beekseweg was een bochtige, hobbelige, gevaarlijke klinkerweg. In 1980 kwam daar een einde aan. De weg tussen Diessen en Hilvarenbeek werd geasfalteerd, aan beide zijden voorzien van een fietspad en bochten in de weg flauwden af. Voor de wegreconstructie en aanleg van fietspaden moesten de huizen van de families Van Mol en Scheepens, Beekseweg 21 en 23, worden afgebroken. Ook de schuur tegenover Huiske ten Halve moest wijken, en het nieuwe fietspad baande zich een weg door de rand van landgoed Annanina’s Rust. De slooprijpe woning Beekseweg 4 (Villa Maria) ‘verplaatste’ eigenaar Van Gijsel vijftien meter naar achteren om ruimte te geven aan het fietspad. 

De familie Van Mol (nr. 21) bouwde een nieuwe woning honderd meter naar het oosten. Ze kon niet naar achteren opschuiven omdat ze het oude bakhuis wilde behouden. De familie Scheepens (nr. 23) bouwde naar achteren. 

Beekseweg 1, 3 en 5

Direct na de Tweede Wereldoorlog heerste er woningnood in Nederland, ook in Diessen. Sociale woningbouw was nog niet algemeen. Om aan Diessenaren onderdak te bieden maakte het gemeentebestuur zich sterk om sociale woningbouw binnen te halen. Na veel ambtelijk en bestuurlijk gekrakeel met de Provincie kreeg Diessen toestemming om negen sociale huurwoningen te bouwen. De Provincie legde de gemeente een deadline op voor aanbesteding. Onder tijdsdruk kwam er een lastige grondtransactie tot stand met boer Klessens. Hij had zijn boerderij (met café) op de hoek Willibrordusstraat/Heuvelstraat en zijn landbouwgrond lag achter de boerderij. Deze strategische ligging leidde tot straffe onderhandelingen met een arm gemeentebestuur. In een openbare vergadering op locatie wist een raadsmeerderheid natuurgebied ’t Turkaa als handelswaar voor de poorten van de hel weg te slepen. Uiteindelijk konden de negen vrijstaande huurwoningen worden verdeeld over twee locaties. De Diessense aannemer Van den Hout bouwde drie huisjes aan de Beekseweg (nrs. 1, 3 en 5) en één het hoekje om in de Maternusstraat (nr. 4) en vijf woningen aan de Heuvelstraat (nrs. 20 t/m 28). De grondprijs, voor boer Klessens, respectievelijk 37,5 cent en 50 cent per m². Net als Amsterdam had nu ook Diessen sociale woningbouw. In augustus 1948 werden de woningen toegewezen aan de huurders. Huurprijs: f 5,50 per week aan de Heuvelstraat; f 5,75 aan Beekseweg/Maternusstraat. Later deed de gemeente de woningen in de verkoop. 

 (Meer informatie over de ontstaansgeschiedenis van deze woningen is te lezen in Hers en Geens dur Diessen, deel 6, blz. 16)

Beekseweg 4

In 1922 stierf de burgemeester van Diessen, Johannes Heuvelmans. Gerardus Nijssen, geboren in het Limburgse Meijel volgde hem op. Voorafgaand aan zijn benoeming werkte Nijssen tien jaar in Hilvarenbeek als opperwachtmeester-brigadecommandant van de Koninklijke Marechaussee. Burgemeester Nijssen bouwde een houten, met turf geïsoleerd huis op het adres Beekseweg 4 en gaf er de naam Villa Maria aan. Vanaf de jaren ’70 werd de woning in de volksmond wel geduid als Villa Kakelbont, naar het huis waar Pippi Langkous in de gelijknamige tv-serie woonde met haar aapje en paard. 

Eind jaren zeventig kocht Jan van Gijsel het pand van de familie Robben. Het nieuwe fietspad langs de provinciale weg slokte een deel van zijn voortuin op. Van Gijsel brak in 1980 de houten woning tot de grond toe af en bouwde het 15 meter naar achteren in (nagenoeg) dezelfde markante stijl terug. Zowel binnen- als buitenmuren maakte hij van steen en hulde die in een houten jasje. Het pand behield daarmee zijn houten presentatie. Van Gijsel liet de naam Villa Maria niet op de voorgevel terugkomen. “Een huis heeft geen naam nodig”, legde hij uit.

Bedrijventerrein De Buskes.

Op dit terrein zijn een aantal kleinschalige bedrijven gevestigd. Eén daarvan is De Makerij.

Beekseweg 11a – Dieren Artsen Midden-Brabant (DAMB).

Deze grote gemengde groepspraktijk werkt vanuit vier verschillende locaties, waaronder Diessen. In de locatie Diessen is men gespecialiseerd in de diersoorten: gezelschapsdieren, runderen, geiten, hobbyvee, varkens, pluimvee en paarden. 

In 1972 werd de Groepspraktijk Dierenartsen Diessen opgericht. Men betrok een nieuw pand in de Heuvelstraat .. In de jaren hierna is de praktijk flink gegroeid. In 2003 is de praktijk gefuseerd met  Stokhasselt (Tilburg), later nog met Reusel. Daarmee is de praktijk doorontwikkeld tot een vooruitstrevende grote groepspraktijk onder de naam Dierenartsen Midden-Brabant met intussen vier locaties, n.l. Diessen, Goirle, Tilburg en Reusel. 

Op de locatie in Diessen aan de Beekseweg 11a bevindt zich het Brabants Veterinair Laboratorium waar diergeneeskundig laboratoriumonderzoek wordt verricht door vakkundige laborantes. Met behulp van moderne technieken en kennis van zaken per diersoort verleent men diergeneeskundige zorg van hoge kwaliteit.

Rotonde en haar kunstwerk

Enkele jaren na de aanleg van de rotonde is er op dit verkeersplein in 2008 een kunstwerk geplaatst: Diessen in beweging. Het Belangenorgaan Diessen schreef destijds een wedstrijd uit om tot dit kunstwerk te komen. Er kwamen diverse inzendingen en ideeën. Het resultaat is een combinatie van verschillende ideeën geworden, die door kunstenaar Louis de Groot in een maquette waren vervat. Constructiebedrijf Reijrink en Timmermans Transport & Logistics schonken het de gemeenschap bij gelegenheid van hun jubilea. 

Het kunstwerk omvat vijf gepoedercoate plaatstalen vleugels die wijzen in de richting van de invalswegen. Op elk van de vijf vleugels markeert een logo een van de vijf sterke en beeldbepalende kenmerken van het dorp. De emblemen verbeelden: de toekomst van het dorp; de sterke groei die Diessen doormaakte sinds de jaren ‘70 van de vorige eeuw; de rijke natuur; de sport die nationale en internationale bekendheid aan Diessen gaf, en de agrarische cultuur van het dorp. 

• 

• 

Twee panden moesten wijken voor de aanleg van de rotonde. Eén ervan was de markante dubbelwoning uit 1936, met grote overstek aan de voorkant, waarop met sierlijke letters geschilderd:  De Buskes. De naam was afgeleid van de aan de overzijde van de weg gelegen bosschages, in de volksmond buskes genoemd. In 1998 is het gesloopt. De nieuwe, aan de rotonde gehaakte weg naar sportpark en bedrijventerrein en het bedrijventerrein zelf bewaart de naam De Buskes. 

Beekseweg 18 Vuvako

In 1942 huwden Janus Vugts en Sjaan van Korven. Ze betrokken de helft van het rechter gedeelte van de twee-onder-een-kapwoning op het adres Willibrordusstraat 26. In hun de-helft-van-de-helftwoning kregen ze vier kinderen. Het huisgedeelte was provisorisch bewerkstelligd en daardoor erg gehorig. Noodgedwongen hield het gezin het er dertien jaar uit, totdat Janus een stukje grond wist te bekostigen aan de Beekseweg. De ziekenfondsbode bouwde er in 1955 een bungalow op. In het metselwerk vereeuwigde hij de liefde voor zijn Sjaan; Vugts – van Korven: Vuvako. 

Beekseweg – zijpad tussen huisnummer 22 en de begraafplaats bij het crematorium

Aan dit vroegere akkerweggetje woonden tot het midden van de jaren ’50 van de vorige eeuw Hanneke Zwartgat en d’n Oostman (Hanneke en Mart van de Zande), een markant stel. Hun onderkomen was een klein, vochtig huisje. Het had een woonvertrek met schouw en bedstee, en een kamertje dat zij gebruikten om het varken in vet te mesten. Hun kippen huisden meestal in het woonvertrek. In het stalgedeelte stonden een paar geiten en de koe, die ze gebruikten om het land te bewerken.

Mart was tot 1920 twaalf jaar huursoldaat in het Nederlands-Indische leger. Tussen duizenden gevaren in raakte hij bij Atjeh invalide, kwam terug naar Nederland en trouwde er zijn lief Hanneke.

Een anekdote over het stel:

Door de zware dienst in de tropen was Mart vroeg versleten. Enige jaren na zijn huwelijk werd hij ziek, en stierf. De drie avonden daarna baden de buren in zijn huisje de rozenkrans. Na de gebeden vroegen de buren bezorgd of ze bij Hanneke en de dode moesten waken? Hanneke lachte en zei: “Ben je gek. Toen hij leefde was ik niet bang van onze Mart. Nu hij dood is toch zeker niet!”

(Meer anekdotes en verhaaltjes, en een gedicht over Hanneke zijn te lezen in Hers en Geens dur Diessen deel 5 en deel 6.) 

Beekseweg 22b Crematorium en uitvaartcentrum Hilvarenbeek

Het crematorium met kerkhof liggen aan de rand van Landgoed Annanina’s Rust. Deze ligging heeft als inspiratie gediend voor het ontwerp: een kleurrijke vlinder die is neergestreken in het landschap. De ligging riep in de voorbereidingsfase echter ook veel gekrakeel en gerechtelijke procedures op. 

Eind 1998 dienden de (voormalige) parochies van Diessen en Hilvarenbeek één verzoek in bij de gemeente voor een centraal gelegen begraafplaats voor beide kernen. Na veel denk-, praat-, duw- en trekwerk kwam er acht jaar later een plan tot stand. Noord-Brabants Monumentenoverleg, de Brabantse Milieu Federatie en het Noord-Brabants Landschap vochten het plan aan. De Raad van State veegde het in 2007 van tafel: in strijd met het streekplan. Veertien jaar na de aanvraag, in 2012, werd er alsnog gebouwd. Mei 2014 ging de schoorsteen van het crematorium roken. Naast crematorium bevat het complex een uitvaartcentrum, begraafplaats, urnenkelders, columbaria en strooivelden. De dood huist er.

Beekseweg 24  Huiske ten Halve

De cultuurhistorie druipt van het zadeldak van deze langgevelboerderij. De binnenmuren ademen alcohollucht uit. Het pand hoorde aanvankelijk tot het landgoed met kasteel Groenendael, vijfhonderd meter richting Hilvarenbeek. De Franse kasteelbewoner, luitenant-kolonel Jacques Joseph Majoie, liet op oude fundamenten in 1871 deze boerderij met herberg bouwen. Boven de staldeur aan de voorzijde staat de inscriptie: H.M. 16 sept. 1871. H.M. staat voor Hector Majoie, een zoon van J.J. Majoie. 

In 1876 werd tegenover de boerderij aan de overkant van de weg een markante schuur gebouwd, die in 1979 moest wijken voor het fietspad. In 1904 kocht Jan van Gestel de boerderij-herberg. In het café, café Huis ten Halve, tapte hij Baarschots bier van brouwerij Het Witte Kruis. Sterke drank mocht hij officieel niet verkopen – het was er wel te krijgen. Vooral doortrekkende voerlui naar en van Tilburg legden er aan. Voor het café stonden voerbakken voor hun paarden. Niet alleen Van Gestels stamgasten lustten ‘m goed. Jagers uit hogere kringen van kasteel Groenendael vierden in de gelagkamer steevast hun jachtpartij en tableau. Hun jachtveld verlegden ze naar het wijnkeldertje naast de opkamer. In 1938 sloot het café. 

Verbouwingen om meer lichtinval ontnamen de boerderij zijn authenticiteit. Bijzonder is het klimmend fries in de bakstenen van de zijgevels, en de gesneden windveren. 

 (Uitgebreide informatie in Hers en Geens dur Diessen, deel 5.)

Beekseweg 25

In de Cultuurhistorische Inventarisatie Noord-Brabant van de gemeente Diessen 1994 staat het pand Beekseweg 25 opgenomen als ‘langgevelboerderij woonhuis ca. 1950’. In 1953 verhuisden de vrijgezelle broer en zus Driek en Mieke van Gestel vanuit Huiske ten Halve (zie beschrijving Beekseweg 24 in deze DiessenApp) naar hun nieuwbouwwoning. Het zeventien meter lange wolfsdak dekte een woongedeelte en een varkensstal af. Boven het varkensonderkomen bevond zich een hooizolder. In de westgevel zijn de deuren behouden voor het hoge hooigat, het lage varkensgat en de entree naar de varkensstal. Die ruimte benutten de huidige bewoners, die de ‘langgevelboerderij’ in 1971 van broer en zus Van Gestel kochten, nu als leefruimte.     

Beekseweg (weilandje) Wolfsdonk (oksel van Waterstraat en Beekseweg in oostelijke richting) 

Het driehoekig grasland omgeven met zware eiken maakte in de late Middeleeuwen onderdeel uit van het vergeten buurtschap Wolfsdonk. Wolf betekent hier grens. In 1554 bezat daar Dierck Anthonis Zegers de beemd de Wolfsbruc in de Waterstraat. Peter Henrick Wouters kocht in 1550 de Wolfsdonk. Daar dichtbij kocht secretaris Martinus Huysmans in 1808  ’t Wolfsveld. 

(Meer informatie over dit vergeten buurtschap is te lezen in Hers en Geens dur Diessen, deel 24.)

Beekseweg ongenummerd, Kapel Maria Troosteres der bedrukten 

Deze wegkapel heeft geen adres, omdat het object niet afsluitbaar is (BAG-regels).

Op 1 januari 1997 fuseerden de gemeenten Diessen en Hilvarenbeek. Tot die datum liep de gemeentegrens langs de kapel – Maria woonde in Diessen. Vóór deze gemeentelijke herindeling leek de kapel een devoot douanekantoortje. De passant die daar in het licht van flakkerende kaarsjes de gemeente Diessen binnenkwam of verliet, kon bij Maria terecht als hij ‘iets aan te geven had’. 

Maria draagt oorlogsgeschiedenis in haar schoot. Het bedehuisje is een oorlogskapel gebouwd vanuit bevrijd gevoel. Vel over been arriveerden in juni 1945 zo’n zestig Amsterdamse schoolkinderen in Hilvarenbeek. Ze kwamen hier aansterken na de Hongerwinter van 1945 in hun door de Duitsers bezette stad. Het verblijf op het platteland deed hen goed; ze kwamen flink aan. Uit dankbaarheid bouwden ze een kapel. De Amsterdamse schoolkinderen bikten de stenen schoon die afkomstig waren van een door de Duitsers in het Hilvarenbeekse Loo in brand geschoten boerderij. In de zomer van 1945 werd de kapel ingezegend. Ter herinnering aan de oorlogsslachtoffers wijdde men de kapel toe aan Maria, troosteres der bedrukten. In de kapel hangt een overzicht van de oorlogsslachtoffers uit de twee gemeenten.

Het was destijds de bedoeling om de kapel op Hilvarenbeekse grond te zetten, maar die bleek niet pachtvrij te zijn. Daarom besloot men het kapelleke aan de overkant van de Diessenseweg te plaatsen waardoor het op Diessens grondgebied terecht kwam. De Beekse buurtvereniging De Beerten onderhoudt het.

Bron: website R.K. Parochie H. Norbertus en Brabants Dagblad.