Julianastraat

Julianastraat

Bij de eerste officiële straatnaamgeving in Diessen in 1955 was het gemeentebestuur van mening dat deze voorname straat “naar onze regerend Vorstin genoemd dient te worden, dit tevens om daarmede levendig te houden het bezoek van Hare Majesteit Koningin Juliana aan deze gemeente op 7 september 1949.”

Algemeen

De Julianastraat was en is een van de voornaamste straten van Diessen. Eeuwen terug lag hier het Laar, een gemeenschappelijk driehoekig stuk grond omzoomd door boerderijen. De driehoek werd globaal begrensd door de huidige Echternachstraat en Laarstraat en de derde zijde lag een stukje zuidelijk van de huidige Julianastraat. Midden 19e eeuw ging de gemeente (als rechtsopvolger van de voormalige gemeijnt) op het zuidelijke deel van het Laar panden bouwen waardoor de huidige Julianastraat haar vorm kreeg: het schoolhuis aan de zuidkant en het gemeentehuis en de veldwachterswoning aan de noordkant. De straat werd toen ook wel aangeduid als Laarstraat of Laar.

Met het belangrijker worden van de straat en de bredere roep om betere verbindingen kwam ook de vraag naar verharding op. Na een langdurige lobby van de betrokken gemeenten besloot de provincie in 1866 tot aanleg van een provinciale klinkerweg van Hilvarenbeek over Diessen, Middelbeers en Oostelbeers naar Oirschot. Het verzoek van enkele Diessenaren om de weg om te leiden langs de pastorie (Heuvelstraat) werd door de provincie afgewezen.

Voorheen maakte de weg een knik ter hoogte van de huidige Laarstraat. Het oude tracé vanaf dat punt tot aan de huidige Rijtseweg (onder oudere Diessenaren bekend als de ‘Parallelweg’) is nog steeds als zodanig herkenbaar maar is thans, anders dan voorheen, aan beide zijden doodlopend.

Aan de andere kant, ter hoogte van de nummers 2 t/m 8, vallen de zeer ruime voortuinen op. Deze zijn het gevolg van een nooit gerealiseerd plan om de weg hier naar het zuiden te laten opschuiven.

Het bezoek dat Koningin Juliana in 1949 aan Diessen bracht, duurde maar kort. Het Koninklijk paar hield een korte stop maar bleef in de auto zitten.

Bijzondere objecten

Julianastraat 29: ‘t Pannenhuis

Deze boerderij van het Kempische langgeveltype met windvaan en jaarankers 1658, is een van de oudste gebouwen van Diessen. Lange tijd nam men aan dat dit rijksmonument de naam ‘Pannenhuis’ draagt omdat het destijds een van de eerste panden was met een pannendak. Dit is echter onjuist; de naam is afkomstig van ‘paan’, Zuidnederlands voor bier. De boerderij heeft een zadeldak met oud-Hollandse pannen, boerenvlechtingen in de zijgevel en duivengaten. Het pand heeft boogvormige staldeuren en schuifvensters met kleine roeden. Door de eeuwen heen deed het Pannenhuis dienst als bierbrouwerij, herberg, boerderij en vergaderplek van het dorpsbestuur. (In Hers en geens dur Diessen deel 16 , uitgave 2008, beschrijft Jan van Helvoirt de geschiedenis van dit pand in het hoofdstuk ‘Monumentaal Pannenhuis imponeert reeds 350 jaar lang’). 

Pannenhuis in 1984

Julianastraat 33: voormalig gemeentehuis 

Van 1903 tot 1954 deed dit pand dienst als gemeentehuis van Diessen. Het is in 1903 ontworpen door de Tilburgse bouwkundige Leo Goyaarts. Boven aan de voorgevel is het wapen van Diessen afgebeeld en in een fronton zien we een bord met twee geschilderde uiltjes. Er is een gevelsteen ingemetseld met de tekst ‘J.J. Heuvelmans burgemeester 14 aug. 1903’. Het pand doet nu dienst als bakkerij. (Meer over de voormalige gemeentehuizen van Diessen is te lezen in Hers en geens dur Diessen deel 1, uitgave 1993, in ‘De raadhuizen van Diessen’ door Pieter Wuisman en Wil Vennix). 

Voormalig gemeentehuis

Julianastraat 5 

Dit voorname pand werd in 1932 gebouwd in opdracht van onderwijzer Harrie Sevens. Naast de voordeur zijn glas-in-loodramen met notenbalken-motief te zien. In de achtertuin staat een zeszijdig theehuisje met rieten dak. 

Woning in opdracht van ‘mister’ Sevens

Julianastraat 12

Deze villa is gebouwd ca. 1930 heeft een tentdak en een portiek met een eenlaagse aanbouw links onder plat dak. Vanwege de gaafheid is het van cultuurhistorisch belang.

Julianastraat 12, links op de foto

Julianastraat 19

Dit Art Deco huis, gebouwd in 1932, heeft een mansardedak met een erker en een glas-in-lood bovenlicht. Het heeft een reliëf metselwerk bij erker,  deur, topgevel en gootlijst. In de portiek is een gevelsteen ingemetseld met de tekst ‘P. Habraken 20-7-1932’, tevens brievenbus.

Julianastraat 23 

Dit woonhuis, gebouwd tussen 1930 en 1935, heeft een reliëf metselwerk in de topgevel en blauwe en witte tegels, stolpvensters met glas-in-lood bovenlicht. Verder een erkerraam met afgeschuinde zijden en een paneeldeur in portiek onder betonnen luifel.

Van 1954 tot ’64 winkel in huishoudelijke artikelen van Zus van Dijck-Van den Hurk.

Julianastraat 25 

Dit woonhuis, gebouwd ca. 1925-1930, heeft brede vensters met glas-in-lood bovenlicht. Opvallend is de terracotta brievenbus met tijger en het geglazuurde beeldje van Jozef, Maria en Jezus bij de voordeur. 

Julianastraat 27 (‘Zonnehofke’)

Deze villa is in 1948 gebouwd als ambtswoning voor de eerste naoorlogse burgemeester van Diessen, Wijnhoven. Het is witgeschilderd met een uitmetseling bij het dak. Het heeft een gevelsteen met gestileerd zonnetje, naam en jaartal. Deze blokvormige tweelaagse villa met tuitgevels aan de zijden heeft een dakterras en een aangebouwde garage. Toen de laatste burgemeester van Diessen, Ruud Reinders (1973-1996), verhuisde naar een eigen huis was de status ‘ambtswoning’ passé en verkocht de gemeente het pand.

Julianastraat 35

Dit huis is in 1933 gebouwd. Het heeft een gevelsteen met de tekst ‘A.J.L. Voets, burgemeester 21-12-1933’. Het is gebouwd voor veldwachter Severs en werd voorzien van een arrestantenlokaal, dat tegen de woning was aangebouwd. Het had een deur bekleed met plaatijzer en in het loketdeurtje een spiongaatje. Het raamkozijn in de cel had 10 stuks ijzeren spijlen. Vanaf 1937 woonde hier het hoofd van de jongensschool. De villa heeft elementen van de Amsterdamse School. Het heeft een erkerraam met afgeschuinde zijden, een geverniste paneeldeur in portiek met betonnen luifel.

Julianastraat 37

Omstreeks 1900 stond hier een coöperatieve melkfabriek, ‘De Dageraad’ genaamd, met een hoge fabriekstoren. In 1934 werd het een café met de naam ‘Ons Genoegen’. In 1957 werd een zaal aangebouwd en werd de naam veranderd in ‘Neriandi’, naar de eerste twee letters van de voornamen van de vier jongste dochters van de eigenaar: Nellie, Ria, Annie en Dinie. In de jaren ’80 was hier de dancing ’t Tunneke, waar van heinde en verre voornamelijk ouderen iedere week hun dansuitje hadden. Hierna werd het partycentrum ‘De Eeterij’. Sinds enkele jaren is het verbouwd. Het staat deels leeg en wacht op nieuwe bewoners. 

Voormalige melkfabriek

Julianastraat 41

Op de plaats van dit appartementencomplex stond tot voor een tiental jaren geleden een woonhuis annex winkel en smederij van de familie Van Dal. Nu wonen er jongeren met een beperking. 

Julianastraat 30/32

In de 19e eeuw was hier de openbare school, geopend op 19 december 1848. Oorspronkelijk was het een eenlaags gebouw. Het linker gedeelte was het schoollokaal, het rechter het schoolhuis voor de meester. Bovenmeester Klaas de Brouwer heeft hier gewoond. Hij had drie zonen die priester werden, van wie dr. P.C. de Brouwer de bekendste was. Hij werd in de eerste helft van de twintigste eeuw alom gerespecteerd als katholiek emancipator. Vanaf 1888 was het alleen jongensschool, aangezien de meisjes toen vertrokken naar de school van de Zusters van Liefde in hun Sint Theresiagesticht. In 1929 werd de school gesloten en overgedragen aan het kerkbestuur van de Willibrordusparochie. Jarenlang was in het linker gedeelte een slagerswinkel en in het rechter gedeelte een kledingzaak.

Julianastraat 66 

In 1741 kreeg het Armenbestuur de boerderij van Joachim Beersmans. Deze werd steeds voor 6 jaar verpacht. De inkomsten werden besteed aan de armen. Tot 1965 (de invoering van de bijstand) viel deze boerderij onder de armenzorg. Ze werd ook wel ‘de boerderij van d’n èèrmen’ genoemd, ofwel boerderij van het Heilige Geest- of Armenbestuur.

In het begin van de Tweede Wereldoorlog, mei 1940, werd de boerderij bij de inval van de Duitsers in brand gestoken. In 1941 werd deze in het kader van de Wederopbouw, samen met nog drie andere boerderijen (Beerseweg 1 en 3 en Laarstraat 4-6) opnieuw opgebouwd, onder architectuur van architect Geenen uit Eindhoven. Meer over dit pand is te lezen in Hers en geens dur Diessen deel 24 in het hoofdstuk ‘Armenzorg in Diessen, van bedeling naar bijstand’.

Julianastraat 18

Van 1940 tot 2004 was hier café De Eikelaar. In de jaren ’60 werd de Harmoniezaal aangebouwd, waarin Harmonie St. Willibrordus repeteerde en die ook dienst deed als dans- en toneelzaal. Vele bruiloften en partijen zijn hier gevierd. Jarenlang (tot 1989) was de Eikelaar het thuishonk van verschillende verenigingen. In 1989 werd het een partycentrum, tot het in 2004 werd gesloopt en plaatsmaakte voor een appartementencomplex. Meer in Hers en Geens dur Diessen deel 12 in het hoofdstuk ‘Verhalen uit De Eikelaar’ door Wil Vennix.

Café De Eikelaar in de jaren ’50

Julianastraat 58

In dit pand kwam in 1937 de veldwachter te wonen. Daarom werd er toen een arrestantencel aan het huis gebouwd, voorzien van dikke cementen muren en vanaf de buitenkant te bereiken via een zware eikenhouten deur.

Kunstwerk ‘Meisje met lammetje en hond’ + Marijkebank + Julianaboom 

Dit bronzen kunstwerk, gemaakt door Wim Gubbels in 1990, werd geplaatst ter gelegenheid van de verbouwing van het destijds achterliggende Rabobankgebouw. Het stelt een vrouw voor met een lammetje op haar arm en een hond aan haar voeten.

Meisje met lammetje en hond

Vóór dit beeld staat de Marijkebank, genoemd naar prinses Marijke (later Christina genoemd). Als dank voor de opvang van evacués die vanuit de Betuwe eind 1944/begin ’45 in Diessen zijn geweest, is deze zitbank aan de Diessense gemeenschap geschonken. De bank bevat een plaquette met als inscriptie ‘UIT DANK Betuwse evacués oct. ’44 – mei ’45’. De originele Marijkebank is later meerdere keren vernieuwd, waarbij de plaquette is overgezet. 

De Julianaboom, in 1951 geplant op de hoek Laarstraat-Julianastraat (zie foto) is later overgeplant en staat nu bij de Marijkebank. 

Voormalig Bramecoterrein, nu appartementencomplex De Kerkschuur

Waar nu het nieuwe appartementencomplex De Kerkschuur is, was tot het begin van deze eeuw het grootste industriële complex van Diessen: het pakhuis van mengvoederfabriek Brameco, voorheen Bedico en daarvoor het pakhuis van de Boerenbond. Vanuit het oosten (vanaf Middelbeers) Diessen binnenkomende beheerste (en ontsierde) dit kolossale fabriekspand de entree van ons dorp. Gebouwd in 1956 breidde het regelmatig uit tot het tenslotte een kolossaal gebouw was. In 2003 is het gesloopt. Meer over de geschiedenis van dit gebouw in Hers en Geens dur Diessen, deel 9 (2001) in het hoofdstuk ‘Van Boerenbond tot Brameco-ZON’ door Wil Vennix en Maarten Hendrikx.

Brameco in 1987

Bedrijventerrein Laardal

Op dit bedrijventerrein langs de Julianastraat westelijk van de brug over de Reusel zijn enkele Diessense bedrijven gevestigd.

12 mei 1940-brug In 2021 kreeg deze brug op initiatief van de Stichting Erfgoed Diessen (voorheen Fotostichting Diessen) nieuwe leuningen met voorstellingen uit de Tweede Wereldoorlog. Bij het begin van deze oorlog, mei 1940, bij de inval van de Duitsers, hebben hier hevige gevechten plaatsgevonden tussen Franse en Duitse troepen. Hierbij zijn elf Franse soldaten gesneuveld. Als eerbetoon aan deze dappere Fransen kreeg deze brug, die onthuld is in 2021, de naam ’12 mei 1940-brug’. Op het bordje bij de brug leest u meer bijzonderheden, zoals o.a. de namen van de Franse gesneuvelde soldaten en hun legeronderdelen. Meer hierover is te lezen in Hers en geens dur Diessen deel 28 in het hoofdstuk ’12 mei 1940-brug: eerbetoon aan elf Franse helden’.