Kruisberg

De straatnaam is afgeleid van de akkernaam ‘Cruijsbergh’. Dit was een hoge akker met een veldkruis, gelegen aan de Beekseweg.

Voormalige kloostertuin

De woningen aan de Kruisberg vanaf het kerkhof naar het zuiden tot aan de huisnummers 26 (evenzijde) en 25 (onevenzijde) staan in de kloostertuin van voorheen de Zusters van Liefde. (De aansluitende woningen aan de Kerksingel eveneens.) De huizen zijn gebouwd op ‘gewijde aarde’. Vanuit een drone-beeld zou je kunnen zien dat ze binnen een vierkant van beuken hagen liggen: de voormalige kloosterboomgaard. Kort voor de bouw van de woningen in 1980, nadat de infrastructuur was aangelegd, liep de (bouw)klinkerweg tussen de fruitbomen door. Het fruithout hemelde in een hels vuur. De romantische, vruchtbare boomgaard van de nonnekes veranderde in een harde, bakstenen woonstraat: symboliek voor het veranderende tijdsbeeld.

Baksteenprijs 1981

In 1981 kreeg deze nieuwe wijk de Nederlandse Baksteenprijs. Toen de ‘baksteenbuurt’ gereed was, waren er gemeenteraadsleden die ervan schrokken: zoveel bakstenen in een compacte planopzet. Burgemeester Reinders reageerde in 1981 hierop tegenover een journalist van Het Nieuwsblad van het Zuiden (nu Brabants Dagblad): “We hebben er bewust voor gekozen. Diessen had te weinig kom en een kom moet wat stevigheid hebben. We hebben hier de dorpse opzet goed bewaard. Het heeft de intimiteit van een oud vestingstadje als Heusden.” Dit beeld wordt versterkt door de rond lopende straatjes, verspringende gevels, in hoogte verspringende daken en verschillende warme baksteentinten, aldus het krantenartikel. 

Het noordelijk gedeelte van de Kruisberg en een gedeelte van de Kerksingel kenmerkt zich door de Bossche school-architectuur – een kerkelijke architectuurstroming. Zichtbare kenmerken hiervan aan de buitenkant van de woningen: diep geplaatste ramen om de muurdikte te benadrukken en de betonnen lateien onder en boven de ramen die de horizontaliteit benadrukken. 

Gedurfd werd de straat ‘bekleed’ met moeraseiken, majestueuze bomen. Na enkele jaren reed de passant door een groene, welvende corridor. Toen de bomen volwassen waren, hun schoonheid konden etaleren, werden ze in 1998 alweer gekapt. 

De straat wordt tussen de huisnummers 25 en 26 doorsneden door het Kerkpaadje. Zie hiervoor het kroniekje Kerkpaadje bij de straat Kerksingel in deze DiessenApp.

Seniorenwoningen

Ouders woonden vaak tot hun overlijden in bij hun kinderen. Met de toenemende welvaart werden in de jaren zestig de eerste bejaardenhuizen gebouwd. Ze schoten als paddenstoelen uit de grond. De overheid verslikte zich erin. Het werd te duur om alle ouderen in bejaardenhuizen onder te brengen. Begin jaren ‘70 leidde dit tot een snel groeiende bouw van geclusterde kleine bejaardenwoningen. Senioren konden hierin langer zelfstandig blijven wonen. Eind jaren ‘70 werd de nieuwe trend om de senioren niet meer geclusterd te laten wonen. In nieuwe straten/wijken werden de seniorenwoningen geïntegreerd opgenomen tussen de eengezinswoningen. Dit is ook het geval in Kruisberg en Hoogbocht. De lage woningen zijn de seniorenwoningen. De veranderde woningmarkt is de leeftijdscategorie ‘senioren’ heel ruim gaan interpreteren. Zelfs oudere jongeren kunnen oudere huurders zijn.

(Meer informatie over de ontstaansgeschiedenis van het Diessense klooster in Hers en Geens dur Diessen, deel 15, blz. 70 t/m 82.)