Watermolenweg

Genoemd naar de Voorste Watermolen die hier eeuwenlang stond (zie voor de Achterste Watermolen 058 Moleneind). De eerste molen dateert waarschijnlijk uit de 14^e eeuw. In 1851 werd  De Keizer gebouwd, een imposante watervluchtmolen, die zowel door wind- als waterkracht kon worden aangedreven. In 1885 stortte de Keizer in en werd hij vervangen door een eenvoudige watermolen gebouwd, die in 1921 verloren ging.

Bosgebied ’t Turkaa

Dit ruim 10 hectare grote bosgebied ligt aan de oostkant van de Reusel tussen Baarschot en Diessen. Het is een broek- of moerasbos, dat vroeger regelmatig werd overstroomd door de toen nog erg wilde Reusel en door de overloop van de watermolen, de Turk. Er is een nieuw meanderend stroompje aangelegd, dat aan de zuidkant aftakt van de Reusel, vervolgens door het bosgebied stroomt en aan de noordkant weer in de Reusel uitkomt. De Weterloop is – hoewel grotendeels drooggevallen – nog goed herkenbaar. Deze sloot is gegraven om de Reusel te ontlasten en om water naar de vloeiweide aan de Beerseweg te stuwen. Een stuw in de Reusel hielp hierbij. Vanwege het kletterende water heette deze plek in de volksmond ’t Brulstrumke. In vroeger tijden leverde ’t Turkaa de Diessense bevolking geriefhout, dat werd gebruikt voor het maken van manden en bezems. In 1982 heeft de gemeente nabij het bos een visvijver aangelegd, die in gebruik is bij hengelsportvereniging ’t Turkaa.

’t Turkaa herbergt tal van bijzondere dieren (een greep: ijsvogel, sperwer, specht, uil en diverse juffers) en planten (waterviolier, wolfspoot, salomonszegel en brede orchis). Er is een rolstoelpad doorheen. ‘t Turkaa is een geliefd wandel- en hondenuitlaatgebied voor veel Diessenaren. Om het gebied te vernatten gaat men van het meanderend stroompje de hoofdstroom maken. Ook andere maatregelen om de verdroging tegen te gaan, staan op stapel. Het bosgebiedje is te bereiken via de Turkaaweg. (Meer over dit bosgebied in Hers en geens dur Diessen deel 24 in het hoofdstuk ‘’t Turkaa, natuurpareltje tussen Diessen en Baarschot’). 

Watermolenweg 5

Deze fraaie woonboerderij lijkt heel oud, maar is het niet. Op de plaats waar deze boerderij nu staat, was tot begin deze eeuw een langgevelboerderij, die stond langs de Kleine Dijk, de oorspronkelijke verbindingsweg van Baarschot naar Diessen. De voorkant was toen aan de oostzijde langs de Kleine Dijk, nu aan de andere kant langs de Watermolenweg.

Watermolenweg 6

Deze langgevelboerderij was er al vóór 1843. In 1969 is hij verbouwd, in 2003 gesloopt en in 2004 herbouwd tot een fraaie woonboerderij. Aan de rechterkant zit ‘Topvogel’, een roofvogelpark, waar  men allerlei demonstraties, workshops, bedrijfsuitjes en arrangementen kan boeken. 

Watermolenweg 7

Voorheen stond achter het huidige pand een boerderij, waarin de eigenaar van de Voorste Watermolen woonde. Het was een uit steen opgetrokken boerderij, met pannen gedekt, waarbij een los bakhuis stond, dat later is verbouwd tot woonhuis. In 1976 is het herbouwd, waarna alle oude gebouwen zijn gesloopt. Er staat een boekenkast waar men gratis boeken kan meenemen of ruilen.

Watermolenweg 9

Bij deze boerderij, net voorbij de brug over de Reusel, stond de Voorste Watermolen, die in 1350 al werd vernoemd in de archieven. De watermolen stond in de “steede Baeschot”, ten zuiden van een mast of broekbeemdje genaamd het Turkaa. De molen werd ook wel De Keizer genoemd. In het boerderijtje hebben erg veel mensen gewoond. In 1991 is hij gedeeltelijk afgebrand en herbouwd.

Watermolen De Keizer en de Keizersbeemd

Helaas is er niets meer overgebleven van de Keizer, deze eens zo trotse watervluchtmolen, dat wil zeggen dat hij zowel door water- als windkracht aangedreven kon worden. In 1885 stortte hij in en werd afgebroken. Er werd toen een zeer eenvoudige watermolen gebouwd, die in 1921 verloren ging. 

Bij een watermolen hoort een vloed: het gebied stroomopwaarts dat een gedeelte van het jaar onder water staat omdat het door de watermolen wordt (op)gestuwd. De Vloed bij de Voorste Watermolen – ook wel Keizersbeemd genoemd – is in het landschap nog herkenbaar aan de wal richting Van Dijcklaan.

Meer over de Voorste Watermolen is te lezen in Hers en geens dur Diessen deel 22 (2014) in het hoofdstuk ‘De laatste watermolen van Baarschot’).